En iyi hava temizleyici hangisidir?

ABD Çevre Koruma Ajansı'na (EPA) göre, iç mekân hava kirliliğinin çevresel sağlık riskleri arasında ilk beşte yer aldığını biliyor muydunuz?   

Dışarıdayken kirli hava solumanın zararlı olduğunun hepimiz daha fazla farkındayız. Peki iç mekanlardaki hava kalitesini hiç düşündünüz mü?   

Evde, işte, okulda ya da sinemaya, mağazalara veya restoranlara gittiğimizde zamanımızın çoğunu iç mekanlarda geçiriyoruz. COVID pandemisinin başlangıcından bu yana evde daha da fazla zaman geçiriyoruz, bu nedenle hava kalitesi daha da büyük bir endişe kaynağı.  

İç ortam hava kirliliği, binaların içindeki havaya karışan ve solunması zararlı olabilecek toz, kir ve gazlardır. Bu kirleticiler astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve hatta akciğer kanseri gibi akciğer hastalıklarına yol açabilir.   

Peki istenmeyen ve genellikle zararlı kirleticileri evinizden veya ofisinizden uzaklaştırdığınızdan nasıl emin olabilirsiniz?   

Bu sorunu çözmenin en basit yolu, kirleticinin kaynağını kontrol etmek veya ortadan kaldırmak ve evinizi temiz dış hava ile havalandırmaktır.   

Ancak bu yöntem yanılmaz değildir. Hava durumu, dış ortam gürültüsü ve dışarıdan gelebilecek potansiyel kirleticiler gibi dış etkenler sizi sınırlar.   

Bu nedenle bazı durumlarda hava temizleyici kullanımı önerilebilir. Bu temizleme cihazları, tam havalandırmanın mümkün olmadığı durumlarda kirleticileri evinizden veya ofisinizden uzaklaştırmak için tasarlanmıştır.   

Genellikle hava temizleme cihazları, bir evin merkezi ısıtma, havalandırma veya klima (HVAC) ünitelerinin kanal sistemine monte edilmek üzere tasarlanmıştır. Burada tüm binadaki havayı güvenli ve verimli bir şekilde temizleyebilirler. Bununla birlikte, tek bir odadaki havayı temizlemek için çalışan taşınabilir hava temizleyicileri satın almak da mümkündür.   

İç mekân hava kirleticileri nelerdir?  

İç mekân hava kirleticileri genellikle iki kategoriye ayrılır:  

Partikül madde  

Bu toz, polen, hayvan tüyü, duman, toz akarları, küfler, bakteriler ve virüsleri içerir. Ayrıca pişirme ocakları gibi yanma cihazlarından kaynaklanan partikülleri de içerebilir.  

Gaz halindeki kirleticiler  

Bu, gazlı pişirme ocakları, araç egzozları ve tütün dumanı gibi yanma süreçlerinden kaynaklanan kirleticileri içerir. Ayrıca temizlik sıvıları, yapıştırıcılar, boyalar ve vernikler gibi ürünlerin kullanımından kaynaklanan yan ürünleri de içerebilir.   

Mikro organizmalar  

Mikro-organizmalar, ev havasında bulunan bakteriler, mantarlar, algler, virüsler, arkeler ve protozoalar gibi basit yaşam formlarıdır. Doğal olarak meydana gelirler ve insan vücudunun dış ve iç yüzeylerinin yanı sıra toprak, su ve havada da bulunurlar. Bununla birlikte, sayıca fazla olduklarında temiz havaya elverişli değildirler, bu nedenle onları atmosferden uzaklaştırmak için bir hava temizleyici kullanılması önerilir.  

Alerjenler  

Adından da anlaşılabileceği gibi, alerjenler havada bulunan toz ve polen gibi kirleticilerdir ve burun kanallarında ve solunum sisteminde tahriş gibi alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve bazı durumlarda astım ve KOAH gibi önceden var olan rahatsızlıkları tahriş edebilir. Bu semptomları hafifletmenin en iyi yolu, alerjileri tetikleyebilecek partikül maddelerle başa çıkma sertifikasına sahip bir hava temizleyici kullanarak alerjenleri havadan uzaklaştırmaktır. 

Ne tür bir hava temizleyiciye ihtiyacım var ve neyi temizleyecek?   

Bazıları belirli görevleri yerine getirmek üzere tasarlandığından, seçtiğiniz hava temizleyicinin türü önemlidir. Gidermek istediğiniz belirli bir kirletici türü varsa, bu iş için doğru hava temizleyici türünü seçmek hayati önem taşır.   

Şimdi hangi tür hava temizleyicilerin belirli kirlilik türleriyle çalıştığına bir göz atalım.  

Parçacık giderme   

Toz, evcil hayvan tüyü ve polen gibi kirleticileri havadan temizlemekle ilgileniyorsanız, iki tür hava temizleme cihazı bu görev için çok uygundur- mekanik hava filtreleri ve elektronik hava temizleyiciler.   

Yüksek verimli partikül hava (HEPA) filtreleri gibi mekanik hava filtreleri, potansiyel olarak zararlı partikülleri havadan uzaklaştırmak için filtre malzemesi üzerinde yakalayarak temizler.  

Elektrostatik çökelticiler gibi elektronik hava temizleyiciler, havayı bir iyonizasyon cihazından geçirerek çalışır. Bu, partiküllere elektrik yükü verir. Bu yüklü parçacıklar daha sonra uzaklaştırılmak üzere zıt yüklü düz bir plaka üzerinde tutulur.  

Bir iyon jeneratörü de düşünebilirsiniz. Bu, diğer partikül giderici ünitelere benzer bir işlem kullanarak çalışır, ancak yüklü partikülleri toplamak yerine, yüklü iyonları havadaki partiküllere kaynaştırır. Bu, kolay temizleme ve çıkarma için duvarlar veya cam gibi yakındaki yüzeylerde birikebilecekleri anlamına gelir.   

Gaz halindeki kirleticilerin giderilmesi  

Gaz fazlı hava filtreleri, hava akımından bir veya daha fazla gaz kirleticiyi uzaklaştırmak için çalışır. Bir gaz fazlı filtre seçerken, hedeflemek istediğiniz gaz kirliliği türünü ortadan kaldıran bir filtre seçmeniz önemlidir. Bu tür hava filtreleri özellikle bir veya sınırlı sayıda gaz kirletici üzerinde çalışma eğilimindedir. Bu, evdeki tüm hava kirleticileri değil, yalnızca filtrenin gidermek üzere tasarlandığı kirleticileri giderecekleri anlamına gelir.  

Gaz fazlı hava filtreleri, kirleticileri işlemek ve havadan uzaklaştırmak için yüksek yüzey alanına sahip aktif karbon gibi emici bir malzeme kullanarak çalışır.   

Bunlar en yaygın hava temizleme yöntemleridir; ancak başka hava temizleyicileri de mevcuttur.  

• UVGI (ultraviyole mikrop öldürücü ışınlama) temizleyiciler, virüsler, bakteriler ve mantar organizmaları gibi biyolojik kirleticileri yok etmek için UV lambalarından gelen ultraviyole radyasyonu kullanır.  
• PCO (fotokatalitik oksidasyon) temizleyiciler de bir ultraviyole lamba kullanır ve bunu ışıkla reaksiyona giren bir katalizörle birleştirir. Bu temizleyiciler gaz halindeki kirleticileri zararsız ürünlere dönüştürerek yok etmek üzere tasarlanmıştır. Ancak, kullanımları zararlı olabilecek yan ürünler oluşturabilir. Bu tür cihazların zararsızlığını kontrol etmek için dikkatli olunmalıdır.  
• Ozon jeneratörleri havayı temizlemek için UV ışığı veya elektrik deşarjı kullanır. Ancak, olumsuz sağlık etkilerine neden olabilecek bir akciğer tahriş edici olan ozonu kasıtlı olarak boşalttıklarından, iç mekanlarda kullanımları güvenli değildir.  

Bir hava temizleyiciyi nasıl seçerim?  

Sizin için ideal hava temizleyiciyi seçmek söz konusu olduğunda, öncelikle ne tür bir kirliliği gidermek istediğinizi ve bu duruma en uygun hava temizleyicinin hangisi olduğunu düşünmeniz önemlidir.   

Örneğin, bulunduğunuz ortamdan evcil hayvan tüylerini uzaklaştırmaya çalışıyorsanız, gaz fazlı bir hava filtresi kullanmanız uygun olmaz. Mekanik bir hava filtresi veya elektronik bir hava temizleyici kullanarak daha iyi sonuçlar elde edebilirsiniz.  

Yukarıda açıklandığı gibi mekanik veya HEPA hava filtrelerini, iyon jeneratörlerini veya elektronik hava temizleyicilerini düşünün.   

Hava temizleyicilerin performansını ve bunun nasıl ölçüldüğünü de dikkate almak çok önemlidir.  

Bir hava temizleyici nasıl ölçülür?  

Hava temizleyiciler, cihazların verimliliğini ve hava akış hızını ölçen özel olarak tasarlanmış bir test düzeneği kullanılarak test edilir.  

Test edilen hava temizleyicinin verimliliği farklı kirletici türlerine karşı ölçülür. Bunlar  

• Yağ buharı gibi partiküller  
• Gazlar  
• Kedi alerjenleri  
• Bakteri ve mantar türleri de dahil olmak üzere mikro organizmalar  

Hava temizleyici üniteler, kirleticileri içeren bir hava akımıyla beslenen bir odaya yerleştirilir. Her bir kirletici odaya girip arıtıcıdan geçerken, arıtılmış havadaki kirletici konsantrasyonu test edilir.   

Testler ayrıca temizleyicinin aşağıdakilerini belirlemek için de yapılır:  

• Hava akış hızı   
• Elektriksel güç tüketimi  
• Ses gücü seviyesi  

Bu ölçümler Fransız standardı NF B44-200:2016'nın temelini oluşturur. Sonuçlardan temiz hava dağıtım oranı (CADR) da hesaplanabilir.  

Taşınabilir hava temizleyiciler   

Taşınabilir hava temizleme cihazları genellikle tek bir odanın havasını temizlemek için kullanılır. Bir fan ve daha önce tartışılan temizleme cihazlarından bir veya daha fazlasını birleştiren bu cihazlar, arıtılması gereken odanın merkezi bir HVAC sistemine veya basınçlı hava sistemine erişimi yoksa iyi bir seçenektir.  

Taşınabilir hava temizleme cihazlarının performansı, temiz hava dağıtım oranı (CADR) veya arıtılmış hava akış oranı kullanılarak ölçülür. Bu, hava temizleyicinin saatte metreküp cinsinden ölçülen kirletici içermeyen hava dağıtımını ölçer.   

Taşınabilir üniteler istenmeyen ve potansiyel olarak zararlı bir yan etki olarak ozon üretebilir. Satın almadan önce araştırma yapmanız çok önemlidir. Eurovent sertifikalı temizleyicilerin tam listesini performanslarıyla birlikte web sitemizde görüntüleyebilirsiniz.  

Eurovent sertifikası için hangi özellikler gereklidir?  

Eurovent, Avrupa'nın iç mekân iklimlendirme (HVAC), iklimlendirme ve soğutma, endüstriyel ısıtma ve hava işleme teknolojileri endüstri birliğidir. Eurovent Certita Certification (ECC), HVAC ürünlerinin performanslarının belgelendirilmesine adanmış Eurovent alt birimidir.  

ECC'nin ana misyonu, hava temizleyicileri gibi hava işleme ekipmanlarını kapsayan sertifikasyon programları geliştirmek ve sunmaktır. Kuruluşun kriterleri, tüketicilerin eğitimli ve uygun bir hava temizleme ekipmanı satın almalarına olanak tanıyan derecelendirmeler sunmak üzere tasarlanmıştır.   

Bu kriterlere göre, ürünler Temiz Hava Verimliliği Sınıflarına atanır. Performansa bağlı olarak, özel bir derecelendirme atanır. Bu derecelendirmenin oluşturulmasında aşağıdaki alanlardaki performans belgelendirilir:  

Partiküller, gaz kirleticiler, alerjenler ve mikroorganizmalar için arıtılmış hava akış hızları  

• Enerji tüketimi  
• Tavsiye edilen oda alanı  
• Ses gücü seviyeleri  

Sonuç olarak, iç mekân hava kirleticileri riskini ele almanın en iyi yolu iki yönlüdür. İlk olarak, iç mekân hava kirleticilerini yönetmek için sertifikalı bir hava temizleyici satın alın. İkinci olarak, kirlilik kaynağını kontrol etmek veya tamamen ortadan kaldırmak için önlemler alın ve bir dış kaynaktan tam havalandırma sağlayın.